Lessons in Leadership #99: Grijs gebied

Een paar weken geleden was ik dagvoorzitter van een bijeenkomst van Woonzorgcentrum Rosengaerde in Dalfsen. De organisatie had van de gemeente Dalfsen subsidies gekregen voor verschillende innoverende projecten voor ouderen in de gemeente. Maar inplaats van zich op te stellen als de specialist op het gebied van ouderenzorg in de gemeente koos de organisatie er nadrukkelijk voor de projecten te ontwikkelen en uit te voeren in samenwerking met andere zorg- en welzijnsorganisaties, belanghebbenden en kennisinstituten. Op de bijeenkomst werden onder het motto durven, denken en doen ideeën uitgewisseld en mensen en organisaties enthousiast gemaakt zich te verbinden aan de verdere ontwikkeling van de projecten.

Mensheid
In mijn openingspresentatie sprak ik onder meer over het feit dat samenwerking de basis vormt voor de ontwikkeling van de mensheid: samenwerking in de jacht, in de eerste vormen van landbouw, in het beschermen van de stam. Tegelijkertijd hebben we vaak de neiging om te weinig de voordelen van samenwerking te zien.

Ordenen
Dat komt omdat er ook nog een andere belangrijke factor in onze ontwikkeling bestaat: de kunst van het ordenen. Om orde te scheppen in de chaos om ons heen gaan we ordenen, sorteren. Dit hoort bij dit, dat hoort hier, hij/zij hoort daar. Ook dat heeft ons als mensheid veel gebracht. Pas als je ordent, kun je ergens in specialiseren. Door bijvoorbeeld specialisaties in de medische wereld is onze kennis over ziektes en genezing enorm toegenomen. En door zorg in verschillende organisaties en verschillende doelgroepen onder te brengen kunnen we veel gerichtere en effectievere zorg bieden.

Scheiden
Maar ordenen betekent ook scheiden. En scheiden doet lijden. Want het betekent dat sommige zaken én mensen er wel en andere er niet bij horen. En hoe je je best ook doet, er vallen per definitie altijd zaken of mensen buiten de hokjes, stapeltjes en lijstjes die je hebt gecreëerd. Moet je met jouw ziekte naar de oncoloog of de neuroloog? Val je met jouw zorgvraag onder de WLZ of de WMO? Wat betekent het als je net wel of net niet binnen de grenzen van die ZZP valt? Waar hoor je bij als je jong bent en dementie krijgt?

Kwetsbaarheid
Ordenen en dus scheiden creëert altijd een grijs gebied. En de uitdaging voor elke leider (maakt niet uit of je leider bent van een organisatie, een team, of alleen van jezelf)is om te kunnen gaan met dat grijze gebied. Met de onzekerheid die dat gebied per definitie kenmerkt. Met de dilemma's die zich voortdurend voordoen. De keuzes die gemaakt moeten worden. Met de uitzonderingen op de regels. Met de verantwoordelijkheid die dat vraagt en de verantwoording die afgelegd moet worden. De kwetsbaarheid die je ervaart.