Lessons in Leadership #45: Medewerkersleiderschap

Laatst vroeg iemand mij of de Invictus-nieuwsbrief en de Lessons in Leadership voor haar wel interessant zouden zijn omdat zij zelf geen leidinggevende is. Wat mij betreft staat leiderschap los van leidinggeven, maar is het voor een leidinggevende wel erg nuttig als over een ruime portie leiderschap te kunnen beschikken. Afgelopen week kwam ik weer zo’n pareltje van leiderschap tegen dat maar weer eens bewees dat leiderschap bepaald niet voorbehouden is aan leidinggevenden.

Gemotiveerde medewerkers
Een van de zorgorganisaties waarbij ik in deze periode betrokken ben, is bezig zichzelf kritisch onder de loep te nemen om vervolgens processen, activiteiten, taalgebruik, communicatie, inrichting van het gebouw, enz. zodanig aan te passen dat cliënten en hun familie zich beter thuis voelen en zich meer op maat ondersteund weten door de medewerkers. Een van de initiatieven van de organisatie is om werkgroepen met medewerkers uit verschillende afdelingen en disciplines met elkaar te laten brainstormen over mogelijke verbeteringen en zo vrij mogelijk voorstellen te doen. Een prachtige werkvorm, want medewerkers voelen zich bijzonder uitgenodigd mee te denken. Van sommige geopperde ideeën worden de werkgroepleden zo enthousiast dat ze bijna niet kunnen wachten om ermee aan de slag te gaan. Je zult misschien denken: gemotiveerde medewerkers, wat wil je als organisatie nog meer?

Lekker bezig
Maar in een van werkgroepen waar ik bij zat, wist een van de medewerksters heel fijntjes het enthousiasme weer tot realistische proporties terug te brengen. Ze had zelf een aantal interessante ideeën, maar gaf aan die, bijvoorbeeld door middel van een enquête, graag aan haar hele team voor te willen leggen. Een van haar collega’s protesteerde: op die manier zou het hele proces weer vreselijk vertragen en ze waren nu net zo lekker bezig.

In één klap
De medewerkster gaf echter heel duidelijk aan wat de reden voor haar voorstel was. Door ook de andere teamleden op een goed georganiseerde manier mee te laten denken, zouden ze verschillende vliegen in één klap kunnen slaan. Zij waren weliswaar vertegenwoordigers van het team in de werkgroep omdat zij zich erg betrokken voelen bij de nieuwe ontwikkelingen, maar dat wilde niet zeggen dat de andere collega’s ook geen goede ideeën zouden kunnen hebben. De voorstellen uit de werkgroep zouden hen kunnen motiveren zich ook te laten horen.

Betrokkenheid
Ook, zo gaf de medewerkster aan, zou door deze aanpak, de kans veel kleiner zijn dat collega’s achteraf zouden klagen zich niet betrokken te hebben gevoeld bij de procedure, of de voorstellen maar niks te vinden. Daarnaast zou een enquête meteen inzicht kunnen geven in de mate van betrokkenheid van de collega’s. Tot slot gaf ze aan dat, wat er ook aan voorstellen uit het team zou komen, er altijd ook gepolst zou moeten worden bij eventuele andere betrokkenen bij de betreffende verandering, én dat er in die gevallen waar het team wel creatief maar niet per sé deskundig was, ook een professional er zijn licht over zou moeten laten schijnen.

Strategisch
Ondanks de teleurstelling bij de collega in de werkgroep, was dit voorstel van de medewerkers een prachtig staaltje leiderschap, waarin verschillende aspecten van leiderschap samen kwamen. De medewerkster realiseerde zich dat zij een vertegenwoordigster was van een achterban. Zelfs al was ze afgevaardigd vanwege haar betrokkenheid bij het thema, was het voor haar vanzelfsprekend dat ze haar achterban bij de voorstellen moest betrekken om draagvlak en motivatie te bewerkstelligen. Tegelijkertijd keek ze strategisch vooruit: de collega’s die wellicht toch niet erg gemotiveerd zouden zijn, werd een kans ontnomen zich achteraf te beklagen. Daarnaast overzag ze ook het hele speelveld: ze realiseerde zich dat zij en haar collega’s misschien niet alle wijsheid in pacht hadden die nodig zou kunnen zijn om de voorstellen met de benodigde kwaliteit in de praktijk vorm te geven.

Kortom:

• Leiderschap is bepaald niet voorbehouden aan leidinggevenden.
• Leidinggevenden vertonen onder meer goed leiderschap als ze zich realiseren dat ze de wijsheid niet in pacht hebben en daarom te rade gaan bij hun medewerkers, zowel vanwege hun inzicht, ervaring en creativiteit als om draagvlak te creëren.
• Leiderschap vereist een ‘ruime blik’: in het hier en nu, op de korte termijn, op de lange termijn, in de breedte.
• Leiderschap vraagt om de nodige strategie: hoe zorg je ervoor bijvoorbeeld voor dat mensen die misschien niet meteen staan te trappelen om achter je aan te lopen je ook niet onnodig voor de voeten lopen.

Ik ben heel benieuwd naar jouw mening over deze Lesson. Ben je het ermee eens, heb je er vragen bij? Laat van je horen in het commentaarvak hieronder.

PS. Deel deze Lesson s.v.p. met jouw netwerk door op de Share- of Mailknop te klikken, zodat ook de mensen uit jouw netwerk ervan kunnen profiteren.


door Ad van Oorschot.

Wil je elke week Lessons in Leadership ontvangen, meld je dan hier aan. Vind je deze Lesson in Leadership waardevol, deel 'm dan gerust in je netwerk.