In trainingen voor leidinggevenden vergelijk ik leidinggeven vaak met het opvoeden van kinderen. Het is een metafoor die over het algemeen bij iedereen goed valt. Ook bij mensen zonder kinderen. We zijn tenslotte allemaal ooit min of meer opgevoed, dus wat dat betreft is iedereen ervaringsdeskundige. Veel leidinggevenden hebben te hoge verwachtingen bij hun medewerkers. Ze nemen te gemakkelijk aan dat medewerkers dezelfde kennis, ervaring, vaardigheid en inzicht hebben als zij zelf.
Andere linkerhand
Dan komt de vergelijking met het kind dat je wilt leren zijn eigen veters te strikken goed van pas. Je kunt nog zo vaak tegen een kind zeggen dat het zijn veters moet strikken. Als het dat nooit geleerd heeft, is de kans klein dat het er zomaar ineens van komt. Je zult het kind dus stap voor stap uit moeten leggen en vóór moeten doen hoe het werkt: neem dit touwtje in je linkerhand… nee, andere linkerhand… ja, goed zo…en dan het andere touwtje in je andere handje… enz. Eindeloos geduld, dat is wat je er voor nodig hebt. Maar op een mooie dag, dan is die dagelijkse knoop ineens geen knoop meer, maar een mooie strik. Resultaat: iedereen trots en het kind voor het leven een vaardigheid rijker.
Kusje erop
En wat te denken van leren fietsen? Weet je zelf nog hoe je dat hebt geleerd? Of hoe je eindeloos achter het je eigen kind hebt aangerend? En dat moment van loslaten? Jij buiten adem, je kind drie meter lang heel trots. En dan: boem, schram, blauwe plek, huilen, kusje erop en gewoon opnieuw proberen, totdat ook dit uiteindelijk lukt. Waarop jij je kind vervolgens de eerste de beste snelweg over laat fietsen?
Stapje voor stapje
Oh nee, dat ligt toch net iets anders dan met het strikken van veters. Fietsen is niet zomaar een vaardigheid voor het leven. Daar komt veel meer bij kijken. En ook dat zul je als ouder stapje voor stapje moeten begeleiden: uitkijken bij het oversteken, arm uitsteken, licht op de fiets, niet met z’n drieën naast elkaar fietsen, fiets op slot zetten, sleuteltje niet kwijtraken, schooltas goed vastmaken onder de snelbinder, band leren plakken. Er komt een hoop kijken bij leren fietsen.
Vanzelfsprekend
Misschien klinkt dit allemaal heel vanzelfsprekend als het om opvoeden gaat, maar werkt het echt ook zo bij volwassenen?
Loslaten
Jawel. Het grappige is namelijk dat je juist deze metaforen kunt gebruiken als je je medewerkers iets gaat leren. Je kunt gewoon zeggen dat het misschien wat schoolmeesterachtig klinkt, maar dat het exact hetzelfde gaat als het leren veters strikken of leren fietsen. Jij als leidinggevenden bent uiteindelijk eindverantwoordelijk en het is niet de bedoeling dat er grote ongelukken gebeuren. Kleine ongelukjes echter zijn noodzakelijk: boem, schram, blauwe plek, huilen, kusje erop. Iedereen zal het herkennen en uiteindelijk accepteren. Als jij tenminste ook op het juiste moment los durft te laten.
Liefde
Wat je als leidinggevende nodig hebt, is dus een hoop aandacht, geduld, compassie. En dat is voor veel leidinggevenden lastig om op te brengen. Ik woon in een bijzonder kinderrijke buurt. En als ik, nu de zomer weer aanbreekt en iedereen zijn kinderen weer in de tuin aan het opvoeden is, hoor hoe moeilijk het opbrengen van aandacht, geduld en compassie al is voor ouders die, naar ik mag aannemen, ook nog de liefde voor hun kinderen koesteren die de gemiddelde leidinggevende waarschijnlijk niet voor zijn medewerkers heeft, dan snap ik best hoe frustrerend leidinggeven soms kan zijn.
Professie
Maar juist het ontbreken van die onvoorwaardelijke liefde maakt het ‘opvoeden’ van je medewerkers precies tot wat het is: een uitdagende professie, die je vooral ook veel kan leren over jezelf. Misschien is het daarom nog wel belangrijker om vooral ook aandacht, geduld en compassie te hebben met jezelf. Leidinggeven is net zoiets als veters strikken en fietsen, het valt gewoon te leren.
Ik ben heel benieuwd naar je reacties op deze Lesson en nodig je dan ook graag uit je ervaringen te delen in het commentaarvak hieronder.
PS. Deel deze Lesson s.v.p. met jouw netwerk door op de Share- of Mailknop te klikken, zodat ook de mensen uit jouw netwerk ervan kunnen profiteren.
door Ad van Oorschot.
Wil je elke week Lessons in Leadership ontvangen, meld je dan hier aan. Vind je deze Lesson in Leadership waardevol, deel 'm dan gerust in je netwerk.